Gniezno – podobnie jak Rzym położone na siedmiu wzgórzach – stało się świadkiem obrad Kapituły Wielkiego Przeoratu Polski, lazaryckiej Grupy V4 oraz inwestytury, a wydarzenia te miały miejsce w dniach 30 lipca-1 sierpnia 2021 r. Piękna i monumentalna pierwsza stolica Polski przez kilka dni gościła władze, damy i kawalerów Rycerskiego i Szpitalnego Zakonu św. Łazarza z Jerozolimy, skupionych w Wielkim Przeoracie Polski. W obradach i uroczystościach uczestniczył Wielki Mistrz Zakonu J.E. Jan hrabia Dobrzensky z Dobrzenicz, GCLJ-J.
Pierwszy dzień spotkania, czyli 30 lipca, rozpoczął się mszą św. w kaplicy archikatedry gnieźnieńskiej, a następnie miały miejsce obrady plenarne tzw. Grupy V4, czyli przedstawicieli Zakonu z Polski, Węgier, Słowacji i Czech, które poprowadził JE Ondrej Vanke GCLJ z Wielkiego Przeoratu Czech. O dokonaniach i działalności węgierskiego Przeoratu mówił Wielki Przeor Węgier – O. Arpad OFM ECLJ, któremu towarzyszyli Kanclerz – Peter Tuzes KLJ oraz Skarbnik Peter Ratkai BLJ.
Podsumowaniem pierwszego dnia była Wigilia Zakonu, czyli uroczystość przygotowująca do inwestytury 2 postulantów oraz z odnowienie ślubów członków Zakonu. Tegoroczna Wigilia miała szczególną oprawę i miejsce, ponieważ odbyła się w gnieźnieńskim kościele św. Jana Chrzciciela – piastowskim świadku narodzin Polski – jednej z niewielu świątyń na terenie Polski, która przetrwała w niezmienionej formie gotyckiej. Kościół związany jest z Zakonem Kanoników Regularnych Stróżów Grobu Chrystusowego, zwanych bożogrobcami. Przybyli oni tu ok. 1179 r., a w 1242 r. Przemysł I i Bolesław Pobożny ufundowali klasztor wraz z kościołem, przy istniejącym już na ówczesnym przedmieściu Gniezna szpitalu w Grzybowie. Obecna świątynia w stylu gotyckim została wzniesiona w połowie XIV w. i zajmuje szczególne miejsce w dziejach sztuki polskiego średniowiecza, ze względu na wyjątkowej klasy polichromie znajdujące się w prezbiterium. Odkryto je podczas prac konserwatorskich na początku XX w. i są jednymi z najstarszych tego typu przedstawień na terenie Wielkopolski. Obecnie zostały właśnie odnowione, zachwycają i pozwalają się choć na chwilę przenieść w świat średniowiecznych wyobrażeń.
Kolejny dzień – 31 lipca – to posiedzenie Kapituły Wielkiego Przeoratu Polski, w którym uczestniczyli członkowie Zakonu, a przewodniczył jej Wielki Przeor J.E. Chev. Krzysztof Polasik-Lipiński GCLJ-J, EOSGM. Po słowie Wielkiego Mistrza obrady prowadził Baliw Jan Szmyd. W pierwszej części posiedzenia poszczególne Komandorie Kujawsko-Pomorska, Podkarpacka z Chorągwią Zamojską oraz Warszawska (w organizacji) przedstawiły sprawozdania z działalności za 2020 i część 2021 roku. Następnie miały miejsca posiedzenia poszczególnych Komandorii i wypracowywanie celów i zadań.
Kulminacją tego dnia była uroczysta msza św. w archikatedrze gnieźnieńskiej, którą koncelebrował Prymas Polski arcybiskup Wojciech Polak wraz z Wikariuszem Wielkiego Przeoratu Polski ks. prał. Wojciechem Przybyłą SChLJ oraz ks. prał. Józefem Kubalewskim ECLJ , podczas której miała miejsce Inwestytura. Dwóch postulantów zostało przyjętych do Zakonu, miały także miejsce awanse na braci i siostry służebne, na damę oraz kawalerów Zakonu. Na waszych płaszczach widzimy zielony krzyż. Krzyż, to zwycięski znak Jezusa Chrystusa, a zielony kolor wciąż przywołuje do posługi miłosierdzia wobec tych, którzy jej dziś tak bardzo potrzebują. – mówił w homilii prymas Wojciech Polak – Widome znaki posłannictwa i poświęcenia. Atavis et Armis – poprzez przykład naszych przodków i tradycję oręża – i wy kontynuujecie dziś dzieło miłosierdzia, dzieło zmagania o człowieka. Czyny miłosierdzia – jak mówił nam papież Franciszek – są „rękodziełem”: żaden z nich nie jest taki sam jak inny, nasze ręce mogą je kształtować na tysiące sposobów. Niech dzisiejsza gnieźnieńska inwestytura pozwoli wam wszystkim odkrywać na nowo, w jaki sposób można je dziś wypełniać.
Uroczystość zakończyła tradycyjna już wspólna fotografia na schodach przed archikatedrą.
dr Izabela Fac, DLJ
